Kinderen in armoede:
de keiharde cijfers

Het is één van de Sustainable Development Goals die de Verenigde Naties in 2015 hebben opgesteld: alle kinderen hebben de mogelijkheid om basisonderwijs te volgen. Maar helaas wordt deze doelstelling op dit moment bij lange na niet gehaald.

Zelfs vóór COVID-19 was er al sprake van een crisis: 6 op de 10 tien-jarigen in lage- en middeninkomenslanden hadden te maken met onderwijsarmoede. Dat betekent dat kinderen tegen de tijd dat ze tien zijn niet in staat zijn om een eenvoudig verhaal te lezen en te begrijpen. Unicef voorspelt dat hun aantal dit jaar zelfs zal oplopen naar 70 procent. Meer dan de helft van deze kinderen zijn meisjes, zij hebben sowieso 1,5 keer minder kans om toegelaten te worden tot onderwijs. Dat zijn 15 miljoen kinderen van basisschoolleeftijd die nooit de kans krijgen om te leren lezen en schrijven. Meer dan 264 miljoen (1 op de 5) kinderen gaan überhaupt niet naar school.

Wereldwijd zijn 160 miljoen kinderen betrokken bij kinderarbeid. In ontwikkelingslanden doen 1 op de 4 kinderen van 5 tot 17 jaar werk dat schadelijk is voor hun ontwikkeling en gezondheid.

De landbouwsector is verantwoordelijk voor 70 procent van de kinderen in kinderarbeid (112 miljoen), gevolgd door 20 procent in de dienstensector (31,4 miljoen) en 10 procent in de industrie (16,5 miljoen). Bijna 28 procent van de kinderen van 5 tot 11 jaar en 35 procent van de kinderen van 12 tot 14 jaar gaan door het werk niet meer naar school. 15,5 miljoen kinderen worden gedwongen in andermans huis huishoudelijke werkzaamheden te verrichten, vooral meisjes. Naar schatting worden 2 miljoen kinderen ieder jaar uitgebuit in de seksindustrie. 1 op de 4 slachtoffers van moderne slavernij is kind.

In sommige culturen zijn kindhuwelijken heel normaal. Jaarlijks trouwen er 12 miljoen meisjes onder de 18. Dat zijn 28 meisjes per minuut. In het zuiden van Afrika trouwen 4 op de 10 meisjes voor hun 18e. In Zuid-Azië 3 op de 10. Wereldwijd trouwen 115 miljoen jongens voor hun 18e. Wereldwijd zijn er vandaag de dag daardoor meer dan 650 miljoen vrouwen die moesten trouwen als kind. Kindhuwelijken resulteren vaak in een vroege zwangerschap, sociale isolatie, vroegtijdig schoolverlating, minder kans op een baan en het verhoogt het risico op huiselijk geweld.

Meer dan 200 miljoen vrouwen en meisjes hebben een vorm van vrouwenbesnijdenis ondergaan. Zij wonen in 30 verschillende landen in Afrika, Azië en het Midden-Oosten. Vrouwenbesnijdenis wordt over het algemeen gedaan bij meisjes in de leeftijd van 0 tot 15 jaar.

Het is een gegeven dat kinderen in extreme armoede vaak in aanraking komen met (huiselijk) geweld. Regelmatig zijn zij persoonlijk slachtoffer van (huiselijk) geweld. Wereldwijd zijn er bijna 300 miljoen kinderen tussen de 2 en 4 jaar slachtoffer van geweld, vaak aangedaan door hun ouders/verzorgers. 250 miljoen kinderen zijn slachtoffer van fysiek geweld. 88 procent van alle landen heeft wetten tegen kindermishandeling, die worden slechts in 47 procent van die landen gehandhaafd. Slechts in 60 landen is huiselijk geweld illegaal. Dit maakt dat 600 miljoen kinderen onder de 5 jaar zonder bescherming door de wet opgroeien.

Wereldwijd werden rond de 15 miljoen meisjes tussen de 15 en de 19 jaar gedwongen tot het hebben van seks. In 38 derde- en tweede wereldlanden hebben 17 miljoen volwassen vrouwen aangifte gedaan van verkrachting in hun kindertijd. Gegevens uit 28 landen laten zien dat 9 op de 10 jonge vrouwen die dit hebben meegemaakt vaak slachtoffer werden van iemand die ze goed kenden. Ook blijkt dat maar 1% van de meisjes die seksueel geweld ervaren professionele hulp zoekt. Veel (huiselijk) geweld is het gevolg van de extreme armoede waar gezinnen zich in bevinden. Uit onmacht doen mensen wanhopige dingen.

In 2020 stierven 5 miljoen kinderen onder de 5 jaar. Dat betekent dat wereldwijd 1 op de 27 kinderen stierf voordat ze vijf jaar werden. Hiervan overleden 2,5 miljoen kinderen in de eerste 28 dagen van hun leven. Bijna 40% van hen stierf op de eerste dag na de geboorte. Door betere zorg rondom de geboorte kan het sterftecijfer verlaagd worden.

De belangrijkste oorzaak voor kindersterfte onder de vijf jaar wereldwijd blijven: infectieziekten, zoals longontsteking, diarree en malaria, samen met vroeggeboorte en complicaties bij de bevalling. Ook het gebrek aan schoon drinkwater, malaria en onvoldoende voeding spelen een belangrijke rol.

Kinderen die betrokken zijn bij oorlogssituaties zijn kindsoldaten, kinderen die werken als ‘dragers’ of meisjes die ingezet worden als ‘soldatenvrouwen’.

Naar schatting zijn er op dit moment 300.000 kinderen betrokken bij de oorlogsindustrie, sommigen van hen zijn jonger dan 10 jaar. Veel kinderen lopen ernstige geestelijke en lichamelijke trauma’s op. Wereldwijd leven 230 miljoen kinderen in oorlogsgebieden.